พระพุทธรูปประธานในอุโบสถวัดพระประสพ ต.ทุ่ง อ.ไชยา กับตำนานการชักลากจากเมืองโบราณที่เขาเพลา บันทึกไว้เมื่อ ๒๔๘๘ #ประวัติของวัดประสบ ก่อนแต่ที่ปรากฏอยู่ ณ บัดนี้ มีเรื่องราวที่เล่ากันต่อ ๆ มาหลายชั่วบรรพบุรุษ มีเนื้อความตามที่ได้สืบสวนปรากฏชัดว่าเมื่อครั้งเมืองเดิม (คือเขาเพลาซึ่งยังปรากฏอยู่ทุกวันนี้) ได้เสื่อมทรามลง ดูเป็นที่รกร้างว้างเปล่าอข้าราชการเจ้านายชั้นผู้ใหญ่ ก็ได้จัดการไปเอาพระพุทธรูปมา ห้วงจะพาไปประดิษฐานไว้ที่กรุงเทพฯ ก็ได้ใช้การบังคับเกณฑ์ราษฎรให้ทำเป็นบุษบก คือเครื่องสำหรับลาก (หรือที่เรียกกันว่าตะเฆ่) ไปรับเสด็จพระพุทธรูปองค์นี้แล้วลากเอามา โดยระยะหนทางผ่านหมู่บ้านท่าโพธิ์ พ้นมาอีกน้อยหนึ่งถึงสถานที่ของพระราชเสรฐฐีจึงหยุดพักผ่อนกำลัง พักแรมในสถานที่นั้นหนึ่งคืน (ก่อนแต่พักแรมในสถานที่นั้นสันนิษฐานว่า คงจะพักแรมมาหลายแห่งแล้ว เพราะเปนระยะหนทางทั้งไกลและกันดาน)
ครั้นพอสว่างรุ่งขึ้นเป็นวันใหม่ ก็พร้อมใจกันเข้าจับสายเชือกลากบุษบกเพื่อจะพาพระพุทธรูปเสด็จไปลงเรือ แม้จะกะดึงสายเชือกสักเท่าใด ๆ บุษบกก็ไม่อาจเคลื่อนจากสถานที่นั้นได้ ต่างคนต่างก็หมดกำลังจึงขอหยุดพักผ่อนก่อนจะหายเหนื่อยชั่วคราว ครั้นพอหายเหนื่อยมีกำลังดังเช่นเดิม ก็ชักชวนกันเข้าจับสายเชือกลากอีก บุษบกก็มิอาจเคลื่อนจากที่เหมือนอย่างที่แล้วมาดูผิดปกติธรรมดา ข้าราชการและประชาชนบังเกิดความสงสัยในเรื่องนี้อยู่มากจึงพูดกันว่า #พระสบพระหฤทัย (คำว่าพระสบพระหฤทัยในครั้งกระโน้นเขาหมายความกันว่า พระต้องการจะเสด็จประทับอยู่ในสถานที่นั้น ไม่ต้องการจะเสด็จไปประทับในสถานที่อื่น) จึงได้จัดการทำเป็นปะรำมุงกางกั้น เอาพระพุทธรูปไว้ในสถานที่นี้ จึงสมมติเรียกสถานที่นั้นว่า บ้านวัดพระประสบ
ครั้งกาลล่วงมาไม่นานนัก พระราชเสรฐฐีเป็นคนร้ำรวยมีเนื้อที่ท้องนาพันไร่ และข้าทาสมาก ซึ่งตั้งภูมิลำเนาอยู่ที่บ้านสาร มีจิตสัทธาเลื่อมใสในพระพุทธศาสนายิ่งขึ้นกว่าเดิมอย่างแรงกล้า ก็ได้โอนโฉนดเนื้อที่นั้นของท่านสร้างวัดขึ้น #ให้นามว่าวัดพระประสบ แล้วเชิญพระพุทธรูปเข้าไปประดิษฐานไว้ในโรงพระอุโบสถ…
พระสมุหมี ปิยสีโล เจ้าคณะตำบลทุ่ง ไชยา (๒๔๘๘)
เอกสารจดหมายเหตุพุทธทาส อินทปัญโญ BIA 1.2/4 กล่อง 1 [27 – 28]
เผยแพร่ครั้งแรกใน – https://web.facebook.com/groups/menamluang/permalink/1575209112654159/
