ภาพถ่ายทางอากาศของวัดวังตะวันตกในปี ๒๕๑๗ (โครงการ น.ส.3 (2515 – 2522) กรมแผนที่ทหาร)
แสดงให้เห็นแผนผังของวัดในห้วงเวลาเปลี่ยนผ่าน
๑ ศาลาการเปรียญหลังเดิม
๒ ศาลาประโชติศาสนกิจ (สร้างขึ้นโดยตั้งใจให้ใช้แทนการเปรียญหลังเดิม)
๓ อุโบสถหลังเก่า ถูกเฉือนหายไป ๓ ห้อง เพื่อสร้างศาลาประโชติศาสนกิจ
๔ อุโบสถหลังใหม่
๕ หมู่กุฎิที่พระครูกาชาด (ย่อง) สร้าง ขณะยังอยู่ในตำแหน่งที่ตั้งเดิม
นับตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๐๐ เป็นต้นมา เกิดความเปลี่ยนแปลงสำคัญ ๆ ๔ ประการที่ทำให้วัดวังตะวันตก กลายเป็นวัดวังตะวันตกอย่างที่เรารู้จักคุ้นเคยในปัจจุบัน
๑. การสร้างอุโบสถหลังใหม่ขึ้นทดแทนหลังเก่าในปีระหว่างปี พ.ศ. ๒๕๐๖ – ๒๕๐๘ ทำให้อุโบสถหลังเก่าค่อย ๆ หมดความสำคัญลง และศูนย์กลางเขตพุทธาวาสขยับลงไปทางด้านทิศใต้สุดของวัด
๒. การสร้างศาลาการเปรียญหลังใหม่ขึ้นทดแทนหลังเก่าในระหว่างปี พ.ศ. ๒๕๑๖ – ๒๕๑๘ ศาลาการเปรียญหลังเก่าอยู่ค่อนไปทางทิศเหนือของวัด ศาลาหลังใหม่ขยับลงมาใช้พื้นที่ด้านทิศใต้เพื่อให้ใกล้กับอุโบสถหลังใหม่มากขึ้น การสร้างศาลาการเปรียญหลังใหม่นี้น่าจะต้องการให้ขนานกันไปกับอุโบสถหลังใหม่ด้วย จึงเป็นเหตุให้ต้องรื้ออุโบสถหลังเดิมลงไปสามห้อง คงเหลืออยู่ในปัจจุบันสองห้องเนื่องจากมีพื้นที่ทับซ้อนกัน
๓. การโยกย้ายเขตสังฆาวาสจากเดิมที่อยู่ทางด้านทิศตะวันตกขึ้นมาทางทิศเหนือของวัด โดยมีปัจจัยผลักดันหลักคือ พื้นที่สังฆาวาสเดิมด้านทิศตะวันตก เริ่มทรุดโทรมแออัด และประชิดกับด้านหลังของตึกแถวพาณิชย์ฝั่งถนนจำเริญวิถีที่มีการขยายร่นเข้ามาอันเป็นผลจากการขยายตัวของเศรษฐกิจ และความเจริญของย่านท่าวังโดยรวมในช่วงต้นพุทธศตวรรษที่ ๒๖ บรรดากุฎิซึ่งสร้างใหม่จึงย้ายขึ้นไปสร้างทางฝั่งด้านเหนือของวัด โดยมีซอยวัดวังตะวันตกเป็นเสมือนเส้นแบ่งโซนนิ่งสังฆาวาสกับพุทธาวาสอยู่กลาย ๆ
๔. ย้ายหมู่กุฎิทรงไทยจากเดิมที่ตั้งอยู่ด้านหลังหอไตรอินทสุวรรณ (หรือกล่าวให้ถูกต้องคือหอไตรอินทสุวรรณถูกสร้างขึ้นด้านหน้าหมู่กุฎิทรงไทยภายหลัง) เป็นพื้นที่อับลับตา มายังตำแหน่งที่เคยเป็นที่ตั้งของศาลาการเปรียญหลังเก่าซึ่งถูกรื้อลงในระหว่างปี พ.ศ. ๒๕๑๗ – ๒๕๑๘ และยังเป็นที่ว่างอยู่ เป็นการย้ายพร้อม ๆ กับการอนุรักษ์ตัวหมู่กุฎิทรงไทยที่ผุพังทรุดโทรมลงให้แข็งแรงมั่นคงในปี พ.ศ. ๒๕๓๑
ในไม่นานนี้เราอาจจะได้มีหนังสือเล่มเล็ก ๆ ซักเล่มหนึ่งว่าด้วยความเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ และร่องรอยหลักฐานทางโบราณคดีของนครศรีธรรมราชจากภาพถ่ายทางอากาศครับ
ภาพถ่ายได้รับการสนับสนุนจาก อาศรมวัฒนธรรม มหาวิทยาลัยวลัยลักษณ์
ข้อมูลจากข้อมูลจากคัมภีร์พระนิพพานโสตร ตำนานแห่งพระบรมธาตุเมืองนครและนานาของดีที่วัดวังตะวันตก กลางเมืองนคร หนังสือที่ระลึกการทอดกฐินวัดวังตะวันตก เมืองนครศรีธรรมราช พ.ศ.๒๕๖๑
เผยเเพร่ครั้งเเรกใน - https://web.facebook.com/media/set/?set=a.10210054240151262&type=3
