“ข้าวยำ” อาหารเอกลักษ์ของผู้คนบนคาบสมุทรไทย – มลายู โดยเฉพาะช่วงตอนเช้าตามหมู่บ้านต่าง ๆ มักมีร้านขายข้าวยำกัน สำหรับโพสนี้จะนำมารู้จักข้าวยำของมุสลิมสงขลาที่บ้านม่วงงาม ตำบลม่วงงาม อำเภอสิงหนคร เป็นหมู่บ้านมุสลิมขนาดใหญ่ตั้งอยู่บนพื้นที่คาบสมุทรสทิงพระ ริมทะเลอ่าวไทย คนส่วนใหญ่ของหมู่บ้านจึงมีวิถีชีวิตหาอยู่หากินประอาชีพประมงเป็นหลัก
ทุกเช้าในหมู่บ้านแห่งนี้มีร้านขายข้าวหลายร้าน มีอาหารหลากหลายให้เลือกรับประทาน มีหนึ่งร้านที่ผู้เขียนรู้สึกชอบมาก คือร้านในโพสนี้ เป็นร้านเล็ก ๆ หลังคาทรงจั่วมุงด้วยใบจากสาคู พื้นของร้านคือหาดทราย ข้างในมีโต๊ะให้นั่ง เจ้าคือ “วาบ่าววาหวี” โดย วาบ่าวสามี ทำหน้าที่ชงน้ำชา ส่วนวาหวี ภรรยา ทำหน้าที่ขายข้าวยำกับข้าวแกงวันที่ผู้เขียนไปนั้น ข้าวแกงวันนี้มีแกงไก่เป็นแกงกะทิหรือที่เรียกว่า “แกงคั่ว” จะทานคู่กับน้ำชุบมะม่วงเบา
ส่วนเมนูข้าวยำนั้นคือ ข้าวยำแบบมีน้ำราด น้ำที่ใช้ราดนั้นเรียกว่า “น้ำเคย” ซึ่งใช้วัตถุดิบที่เรียกว่า “เคยน้ำ” ทำจากปลาขี้เกะ (ปลาเเป้นขนาดเล็ก) หมักกับเกลือ ในหมู่บ้านยังมีคนทำเคยน้ำกันอยู่ นำมาปรุงกับพืชสมุนไพรต่าง ๆ ใช้ทานกับข้าวยำจึงเรียกว่า “ข้าวยำน้ำเคย”
กินกับผัดสดได้แก่ ใบชะพลู กล่ำปี ถั่วฝักยาว ซอยให้มีขนาดเล็ก ๆ เรียกว่า “หมวดข้าวยำ” คลุกเคล้าให้ผสมกันทั้งสามอย่าง และมีปลาป่น พริกป่น บีวุ้น (หมี่ผัดกับกะทิใส่ซี้อิ้วสีดำ) และ “มะนาว”
ผู้เขียนนั้นสั่งทั้งสองเมนูมารับประทาน ข้าวยำจะถูกเสริฟมาในจาน พร้อมด้วยพืชผักและเครื่องเคียงต่าง ๆ ราดน้ำเคยมาให้แล้ว เมื่อรับมาแล้วเราจะต้องทำการยำ คือ คลุกเคล้าทั้งหมดให้เข้ากันแล้วรับประทาน รสชาติถือว่าอร่อย ที่สำคัญเป็นเมนูข้าวยำที่ยังใช้วัตถุดิบจากมรดกภูมิปัญญาการถนอมอาหารที่เป็นแบบฉบับของคนลุ่มเลสาบอย่าง “เคยน้ำ” จึงอยากเชิญชวนให้มาลิ้มลองกันครับ เพราะพบว่าคนลุ่มเลสาบหลาย ๆ ที่ในปัจจุบันเปลี่ยนไปใช้น้ำบูดู จากชายแดนใต้กันซึ่งหาซื้อได้สะดวก
“จิ้งจัง และ เคย น้ำแห่งลุ่มทะเลสาบสงขลา” บทความใหม่รับเดือนบวช ของผมสามารถ สาเร็ม อ่านเพิ่มเติม : https://www.muangboranjournal.com/post/jingjang
เผยแพร่ครั้งแรก – https://shorturl.asia/OMBnT
