“ปักธงข้างหน้าระย้าหางไก่ …สองข้างเป็นแพนแขวนดอกไม้ไหว
ชายตาแลไปแลไปเป็นสอง…วาดรูปราหูอยู่ที่หุ้มกลอง”[๑]
บทเพลงเรือ (แหลมโพธิ์) ข้างต้นที่ยกมานำเสนอชื่อว่า “ชมนมพระ” ไม่ปรากฎชื่อผู้แต่งโดยมีแม่เพลงคือ นายพัน โสภิกุล เป็นผู้ขับร้องเมื่อวันที่ 6 พฤษภาคม 2527 โดยมีนายสนิท บุญฤทธ์เป็นผู้บันทึก เพลงบทนี้ได้บันทึกเรื่องราวว่าด้วยคติชนการประดับธงหางไก่ไว้บนเรือลากพระ นับเป็นหลักฐานสำคัญที่แสดงให้เห็นเรื่องราวการใช้ธงหางไก่ของเรือพระที่ลากมายังชายหาดแหลมโพธิ์ซึ่งไม่ปรากฎการใช้แล้วในปัจจุบัน?
เพราะจากการสังเกตของผู้เขียนเท่าที่พอจำความได้ที่ได้เห็นเรือพระทุกลำ (ใช้รถ) เพื่อไปยังแหลมโพธิ์นั้นจะต้องผ่านหน้าบ้านของผู้เขียนรวมถึงการได้ไปเที่ยวงานบ้างบางปีพบว่า เรือพระทั้งที่ใช้รถขับมาและเรือพระจริง ๆ ที่ลากมาทางน้ำนั้นไม่ปรากฎว่ามีการใช้ธงหางไก่ประดับกัน
เล่าย้อนกลับไปอีกหน่อยผู้เขียนค้นเจอเพลงเรือบทนี้จึงได้แต่แอบสงสัยและตั้งคำถามร่วมกับอาจารย์กัลยานมิตรว่าเป็นไปได้หรือไม่ในอดีตพื้นที่แถบนี้นั้นมีการใช้ธงหางไก่กันเพราะเราพบว่าเรือพระในพื้นที่อื่น ๆ ปรากฏการใช้ให้เห็นอยู่โดยทั่วไป #ทิ้งไว้เป็นคำถามเพื่อนำไปสู่การหาคำตอบ ผ่านมาหลายเดือน วันนี้ผู้เขียนได้ค้นพบภาพสำคัญอันเป็นหลักฐานยืนยัน ตอบข้อสงสัยของตนและอาจารย์ผู้ร่วมสงสัยใคร่รู้และอยากรู้พอๆกัน เพราะค้นพบภาพเรือพระแหลมโพธิ์ทางน้ำในอดีตมีการประดับธงหางไก่อย่างสวยงามรายรอบนมพระแม้นเป็นภาพขาวดำยังคงแลงามจับใจหากเป็นภาพสีคงสวยชวนมองยิ่งนัก
ไม่รู้ว่าปีนี้พี่น้องไทยพุทธจะมีการลากพระหรือไม่ด้วยสถานการณ์โควิด ผู้เขียนมีข้อเสนอว่าหากมีการรื้อฟื้นธงหางไก่กลับมาประดับเรือพระกันอีกครั้งน่าจะเป็นเรื่องราวที่ดี ได้สืบสานมรดกทางวัฒนธรรม คติชนความเชื่อของบรรพบุรุษที่ได้เคยคิดค้นรังสรรค์ไว้แต่อาจจะลืมเลือนไปบางในบ้างช่วงเวลาของคนรุ่นต่อมา และไม่น่าจะสายไปหากจะรื้อฟื้นกลับมาอีกสักครา
ภาพถ่ายจากหนังสือบทความของ สนิท บุญฤทธิ์ เรื่องข้อสังเกตเเนวโน้มการประยุคใช้เพลงเรือเเหลมโพธิ์ในปัจจุบัน พิมพ์ร่วมเล่มอยู่ใน วารสารทักษิณคดี ปีที่ ๓ ฉบับที่ ๑ เดือนตุลาคม-มีนาคม พ.ศ.๒๕๓๕-๒๕๓๖ ลุ่มทะเลสาบสงขลา : วัฒนธรรมเเละการพัฒนา
อ้างอิง
[๑] : สนิท บุญฤทธิ์.เพลงเรือเเหลมโพธิ์จังหวัดสงขลา(๒๕๔๐),สำนักศิลปะและวัฒนธรรม สถาบันราชภัฎสงขลา,หน้า ๓๕ ,พิมพ์ครั้งที่ ๔,กรุงสยามการพิมพ์ : กรุงเทพ ฯ
ภาพถ่ายจากหนังสือบทความของ สนิท บุญฤทธิ์ เรื่องข้อสังเกตเเนวโน้มการประยุคใช้เพลงเรือเเหลมโพธิ์ในปัจจุบัน พิมพ์ร่วมเล่มอยู่ใน วารสารทักษิณคดี ปีที่ ๓ ฉบับที่ ๑ เดือนตุลาคม-มีนาคม พ.ศ.๒๕๓๕-๒๕๓๖ ลุ่มทะเลสาบสงขลา : วัฒนธรรมเเละการพัฒนา
เผยแพร่ครั้งแรก – https://shorturl.asia/zruw0
