“อึ่งอ่าง” ขนมพื้นถิ่นแห่งความผูกพันบนรอยต่อสงขลา – สตูลที่บ้านคลองกั่ว

วันนี้แอดมินขอพาไปค้นหาเสน่ห์ของ ขนมพื้นถิ่น ที่มีชื่ออันเป็นเอกลักษณ์ไม่ซ้ำใคร ณ บ้านคลองกั่ว ตำบลเขาพระ อำเภอรัตภูมิ จังหวัดสงขลา หมู่บ้านที่ตั้งอยู่บริเวณช่องเขาระหว่างเขาบรรทัดกับเขาแก้วในพื้นที่ตอนในของลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา ซึ่งตั้งอยู่บนรอยต่อระหว่างจังหวัดสงขลาและจังหวัดสตูล

การมาเยี่ยมญาติครั้งนี้ได้ปลุกความทรงจำวัยเด็ก

เมื่อแอดมินตื่นแต่เช้าตรู่และเดินสำรวจของกินในหมู่บ้าน ก็ได้พบกับร้านอาหารเช้าที่มีขนมหลากหลาย ทำโดยคนในหมู่บ้านคนละอย่างสองอย่าง นำมาส่งขายให้ร้านนี้ โดยมีขนมชนิดหนึ่งที่ดูโดดเด่นและมักพบเห็นในฝั่งสตูล ซึ่งชาวบ้านคลองกั่วเรียกมันว่า “ขนมอึ่งอ่าง” ส่วน ก๊ะ(พี่สาว) คนขายบอกว่าทางสตูลจะเรียกว่า “กอเดาะ”

ที่มาของชื่อที่ไม่ธรรมดา

แม้ชื่ออาจจะไม่ชวนให้นึกถึงความอร่อยในทันที แต่ขนมชนิดนี้มีเสน่ห์เฉพาะตัว เป็นขนมทอด ที่ทำจากวัตถุดิบง่าย ๆ อย่าง แป้งหมี่(แป้งสาลี) หัวกะทิ ไข่ไก่ น้ำตาลทราย และนม (อาจเป็นนมข้นหวานหรือนมสดก็ได้ และบางสูตรอาจมีการใส่ยีสต์หรือไม่ใส่ก็ได้) และผงฟู ละลายรวมกันแล้วตั้งไว้ให้แป้งขึ้นฟูก่อน แล้วนำไปทอดจนสุก ขนมจะพองตัวขึ้น และบางครั้งอาจมีเส้นแป้งเล็ก ๆ ยื่นยาวออกมาจากตัวขนมที่เป็นทรงกลม ลักษณะผิวที่ค่อนข้างเรียบและพองตัวได้นี่เอง ที่ทำให้มันถูกเรียกว่า “อึ่งอ่าง” เพราะมีรูปลักษณ์ละม้ายคล้ายสัตว์ครึ่งบกครึ่งน้ำชนิดนี้

รสชาติและความผูกพันในงานบุญ

แอดมินได้ลองชิมแล้วพบว่ารสชาติค่อนข้างหวานน้อยไปสักหน่อย เมื่อเทียบกับรสชาติที่เคยคุ้นเคยสมัยเด็ก ซึ่งจะมีความหวานเข้มข้นกว่านี้มาก ญาติได้เล่าให้ฟังว่า ที่บ้านคลองกั่วเมื่อใดที่มีงานบุญ (นูหรี) ผู้คนที่ถูกเชิญมาจะมีธรรมเนียมนำขนมมามอบให้กับเจ้าภาพ ซึ่ง “ขนมอึ่ง”นี้ ก็เป็นหนึ่งในขนมยอดนิยมที่ชาวบ้านนิยมทำมาแบ่งปันกัน เมื่อได้ยินเช่นนั้นก็ทำให้นึกขึ้นได้ว่า ความทรงจำวัยเด็กที่ได้ลิ้มลองขนมชนิดนี้ ก็มักจะเป็นช่วงเทศกาลงานบุญต่างๆ

เมื่อลองค้นดูได้ข้อมูลจากบัง Madee Somwang คนมลายูสตูลที่บ้านของบังมีขนมจอกอเดาะ ทำจากแป้งอาจมีหอมแดงข้างในหรือไม่มีซึ่งคล้ายกับขนมอึ่งอางของบ้านของกั่วเป็นอย่างมาก และได้ค้นในเพจประวัติศาสตร์สตูลเจอโพสของครู ศมานนท์ พฤกษ์พิเนตhttps://www.facebook.com/share/14PmLYwZjiC/ จอกอเดาะหรือ กอเดาะของสตูลมีหลากหลายแบบดั้ง #กอเดาะกล้วย_ปีสังกอเดาะ, #จาค่งกอเดาะ_กอเดาะคง, #อุดังกอเดาะ_กอเดาะกุ้ง

ขนมอึ่งอ่าง/จอกอเดาะ หรือกอเดาะ จึงเป็นมากกว่าของหวาน แต่เป็นสัญลักษณ์ของ น้ำใจ และ การแบ่งปัน ที่ฝังรากลึกอยู่ในประเพณีของชุมชน เป็นเสน่ห์แห่งขนมพื้นถิ่นที่น่าจดจำของพื้นที่รอยต่อสงขลา-สตูลแห่งนี้

เผยแพร่ครั้งแรกใน – https://www.facebook.com/share/p/1BfEqNL7uo/

สีเขียวบ้านคลองกั่วเรียกว่า ขนมแคงทะ(แคงกระทะ) สีส้มเรียก ขนมแดง น้ำสีดในแก้วคือ กูปี(กาแฟ)