“ไข่เป็ดดองคู่” ถือกำเนิดจากวิถีประมงแห่งลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา(เลใน) ของมุสลิมบ้านหัวเขา ตำบลหัวเขา อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา สืบเนื่องจากความต้องการไข่ขาวของไข่เป็ดสำหรับใช้เพื่อย้อมเครื่องมือประมงเช่น กัด แห ฯลฯ ซึ่งทำจากด้ายดิบเพื่อเพิ่มความคงทนให้กับเครื่องมือประมงและมีสูตรลับผสมพืชบ้างชนิดที่หาได้บนเขาหัวเขากับเขาแดงลงไปผสมกับไข่ขาวด้วย…ไข่แดงจึงเป็นของเหลือใช้เกิดการรังสรรค์คิดค้นนำมาดองในน้ำเกลือใส่กลับลงไปในเปลือกไข่แล้วนำไปนึ่งให้สุก ได้ไข่แฝดรสชาติมันเค็มสีสันชวนลิ้มลองจึงเรียกว่า “ไข่เป็ดดองคู่”
ไข่เป็ดดองคู่ที่บ้านหัวเขา เจ้าสุดท้ายที่ยังทำแบบมีฝาครอบ
เป็นของหรอยที่ถูกปากผู้คนหลากหลายชาติพันธุ์ และวัฒนธรรมอยู่รอบลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา และจากข้อมูลภาคสนามของผู้เขียนพบว่า มุสลิมสงขลาหรือมุสลิมซิงฆูรานอกแผ่นดินเเม่ อาทิที่ลุ่มน้ำปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช ลุ่มน้ำอ่าวบ้านดอนเมืองไชยา ก็ปรากฎการทำไข่เป็ดดองคู่ทำกินทำขายกันสืบมาเช่นกัน
แม้ว่ายุคสมัยจะเปลี่ยนเเปลงไป เครื่องมือประมงพัฒนาใช้เส้นใยสมัยใหม่ ไข่ขาวจากที่เคยเป็นสิ่งจำเป็นจึงกลายเป็นของที่ไม่ต้องนำมาใช้ย้อมเครื่องมือประมงอีกต่อไป แต่ด้วยรสชาติอร่อยของไข่เป็ดดองคู่ อาหารชนิดนี้ก็ไม่อาจถูกพรากไปจากลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลา และยังคงมีการทำสืบต่อกันมาจนถึงปัจจุบัน
การผลิตไข่เป็ดดองคู่ของมุสลิมบ้านหัวเขานั้นถือเป็นภูมิปัญญาคู่ชุมชนแห่งนี้ โดยมีการแยกเอาไข่แดงออกจากไข่ขาวเพื่อนำไปใช้เป็นวัตถุดิบหลัก …ไข่ขาวที่ถูกแยกออกมาจากการทำไข่เป็ดดองคู่ซึ่งมีสถานะเป็นของเหลือใช้ จึงเป็นอีกวัตถุดิบหนึ่งที่นำมาสู่การคิดค้นและรังสรรค์เป็นของหรอยอีกหลายชนิดได้อย่างน่าสนใจ ในบทความก่อนหน้าผู้เขียนได้นำเสนอขนมหวานที่มีชื่อว่า “รังบวบ” ไปแล้ว
สำหรับในบทความชิ้นจะชวนทุกท่านมาทำความรู้จักกับของว่างอีกชนิดหนึ่งที่ทำจากไข่ขาวเหลือใช้เช่นเดียวกัน นั้นก็คือ “ไข่ขาวทอด” กินกับ “น้ำแกง” หรือ “น้ำจุ้ม” ของว่างชนิดนี้ประกอบไปด้วยสองส่วนคือ “ไข่ขาวทอด” นำมาปรุงรสด้วยสูตรลับเฉพาะและเพิ่มสีสันให้มีสีเหลืองเพื่อให้ชวนรับประทานมากขึ้น และยังมีความเชื่อว่าสีเหลืองคือ สีแห่งความ “บารอกัต” (ศิริมงคล) อยู่แล้วในบริบทของคนมุสลิม และถึงแม้ว่าเมื่อทอดออกมาแล้วจะมีสีเหลืองแต่ชื่อเรียกก็ยังเรียกว่าไข่ขาวทอดเช่นเดิม สะท้อนให้เห็นถึงความเกี่ยวพันของวิถีชีวิตมุสลิมบ้านหัวเขา ที่มีต่อไข่ขาวอย่างลึกซึ้ง ในฐานะวัตถุดิบที่เหลือใช้จากการทำไข่เป็ดดองคู่ซึ่งใช้เฉพาะไข่แดงได้อย่างมีชีวิตชีวา
ไข่ขาวที่นำมาทอดมีลักษณะเป็นแผ่นบางสีเหลืองนวล และถูกนำมาม้วนมีหน้าตาชวนรับประทาน และเเผ่นไข่จะไม่อมน้ำมัน และไม่มีกลิ่นคาวของไข่ขาวหลงเหลืออยู่เลย เมื่อถูกนำมากินคู่กับ “น้ำจุ้ม” หรือ “น้ำแกง” ซึ่งมีรสชาติเปรี้ยวอมหวานและเผ็ดร้อนจากพริกสดจึงเข้ากันได้ดี ด้วยเหตุนี้จึงเรียกอาหารชนิดนี้ว่า “ไข่ขาวทอดน้ำจุ้ม” หรือ “ไข่ขาวทอดน้ำแกง”
จากข้อมูลภาคสนามของผู้เขียนพบว่า “ไข่ขาวทอดน้ำจุ้ม” หรือ “ไข่ขาวทอดน้ำแกง” จะทำกินทำขายกันเฉพาะที่บ้านหัวเขา ตำบลหัวเขา อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลาเท่านั้น ยังไม่พบว่ามีที่หมู่บ้านอื่น ๆ ทำกัน แม้ว่าจะมีการทำไข่เป็ดดองคู่(ไข่ครอบ)กันรอบลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาก็ตาม ของว่างชนิดนี้จึงนับได้ว่าเป็นมรดกภูมิปัญญาอันสะท้อนถึงวิถีประมงแห่งลุ่มน้ำทะเลสาบสงขลาที่คิดค้นและรังสรรค์โดยมุสลิมบ้านหัวเขา ตำบลหัวเขา อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา หมู่บ้านชาวประมงที่หาอยู่หากิน ทั้งทะเลสาบสงขลาตอนล่างและทะเลอ่าวไทยมาหลายชั่วคนอีกเมนูหนึ่ง
หากท่านใดอยากตามไปลิ้มลองสามารถไปอุดหนุนพี่น้องในหมู่บ้านได้ที่ บ้านหัวเขา ตำบลหัวเขา อำเภอสิงหนคร จังหวัดสงขลา ซึ่งขอแนะนำร้านของ “มะแก่”(คุณยาย) ที่ตั้งอยู่ใกล้กับมัสยิดยาบัลโหรดเหร๊าะหม๊ะ โดยที่ร้านมะแก่จะมีเมนูนี้ขายทุกวัน หรือ ตอนเช้าวันอังคารกับวันศุกร์ที่ตลาดในหมู่บ้านตั้งอยู่ใกล้กับโรงเรียนบ้านหัวเขาก็มักจะมีขายเช่นกัน หรือตามตลาดนัดต่าง ๆ ในเขตอำเภอสิงหนคร ก็มักจะมีแม่ค้ามุสลิมบ้านหัวเขานำมาจำหน่ายให้ได้ลิ้มลองกัน
ไหน ๆ เมื่อได้ชิมเมนูไข่ขาวทอดน้ำจุ้มแล้วก็อย่าลืมลองชิมไข่เป็ดดองคู่มุสลิมบ้านหัวเขากันด้วยนะครับ หรือใครที่ได้ทานไข่เป็ดดองคู่(ไข่ครอบ) ก็อยากจะเชิญชวนให้ตามหาเมนูที่เกี่ยวข้องสัมพันธ์กันอย่างไข่ขาวน้ำแกงหรือขนมรังบวบมารับประทานนะครับ
หมายเหตุ : ไข่เป็ดดองคู่เป็นชื่อเรียกเฉพาะของมุสลิมบ้านหัวเขาหมายถึง #ไข่ครอบ อ่านเพิ่มเติมได้ใน ไข่ดองชื่ออันไม่เป็นที่รู้จักของไข่ครอบ กับบางมิติที่ถูกครอบอยู่ใต้เปลือกไข่ : https://savesingora.com/…/%e0%b9%84%e0%b8%82%e0%b9%88…/
